2025 rokiem Żeromskiego, Boznańskiej, Słonimskiego - Propozycje naszych twórców

Stefan Żeromski

Sławomir Koper - Wykład dotyczący postaci Żeromskiego.

Najważniejsze wątki:

  • pisarz o trudnej osobistej biografii
  • kulisy małżeństwa z Oktawią
  • związek z Anną Zawadzką - bigamia? Kwestia prawdy i fałszu w dziennikach córki z tego związku - Moniki Żeromskiej
  • Adam Żeromski - syn - chorował na gruźlicę, ale dopóki żył, Żeromski nie zerwał ostatecznie z pierwszą żoną
  • skandal w Zakopanem. Żeromski podczas I wojny światowej mieszkał pod Tatrami z dwiema żonami....
  • po śmierci syna przez 6 lat nie zrobił nic, by poślubić Annę. Dlaczego?
  • kwestia zmiany religii, by mógł poślubić Annę. Nie wiadomo czy zdążył zostać kalwinem. Pochowany został jednak w tym obrządku.
  • tajemnica testamentu Żeromskiego.

Jarosław Kamiński - Warsztaty o patronie: Zrób scenę Żeromskiemu!

IDEA

Żeromski był wielkim pisarzem, do dziś inspirującym i dającym do myślenia. Warto na warsztatach spróbować zrozumieć skąd brał się jego kunszt. Nie chodzi o nudną analizę, ale zabawę  w pogłębioną lekturę wielkich scen z jego tekstów. Wielka scena nie tylko jest wielka przez długość albo sławę. To miejsce, w którym ujawniają się  najważniejsze wątki i tematy tekstu. Dla przyszłych pisarz, dziennikarzy albo amatorów pisania to świetna nauka pisania.

ALE UWAGA: do wykorzystania nie tylko w pisaniu własnych powieści i opowiadań, ale w robieniu scenek na Tik Toka albo do Insta!!!

Plan
  1. Teoria wielkiej sceny w powieści/opowiadaniu/scenariuszu
  2. Lektura 1-2 scen z powieści Żeromskiego
  3. Dyskusja nad scenami
  4. Praca własna uczestników polegająca na napisaniu inspirowanej Żeromskim sceny (współczesnej albo dziejącej się w czasach Żeromskiego)
  5. Wspólne odczytani powstałych tekstów.
Aspekt dydaktyczny

Uczymy się w  pogłębiony sposób rozumieć i czytać literaturę. Smakujemy poprzez fragment, ale wielki - kunszt prozy Żeromskiego. Najważniejsze – klasyk może inspirować do pisania własnych rzeczy nawet tych na Tik Toka albo do Insta. Klasyka jest bowiem wiecznie żywa!

Niezbędne materiały

Papier długopis laptopy, ksero scen/y do lektury

CZAS ZAJĘĆ
  • wersja podstawowa: 3-4 h
  • wersja rozbudowana 6h (3 +3)

Agnieszka Cybuła - Wykład dotyczący patrona.

Najważniejsze zagadnienia:

Miłość w życiu i twórczości Stefana Żeromskiego. Jakie wątki autobiograficzne odnajdujemy w najsłynniejszych dziełach pisarza?

Kazimierz Szymeczko - Wykład / warsztaty dotyczące patrona. „Jak rwący potok Odrowąża wpłynął do czystego jeziora Salomei"

„Wierna rzeka" Stefana Żeromskiego jako powieść historyczna, narodowa, romans, proza poetycka i ekologiczna.

Czego można dowiedzieć się z „Wiernej rzeki" o powstaniu styczniowym, chłopach, szlachcie, zaborcach i nadopiekuńczych matkach.

Stefan Żeromski jako malarz wielowymiarowej panoramy Polski z jej interesami, namiętnościami, pragnieniami i wadami i marzeniami.

Temat wiodący: S. Żeromski – „Wierna rzeka"

W uzupełnieniu opowiadania Kazimierza Szymeczki z książek „A to historia" „Walka o wolność", Historia Polski w opowieściach".

Oferta dla szkół podstawowych , średnich i czytelników dorosłych, modyfikowana w zależności od potrzeb i wieku uczestników.

Wszystkie formy spotkań - warsztatów mogą być, na życzenie organizatora, modyfikowane i wzbogacane o inne elementy zawarte w ofercie i ustalone indywidualnie.

Mariusz Czubaj

Szklane domy". Jak literatura stała się rzeczywistością. Czy literatura może wpływać na rzeczywistość? Okazuje się, że tak. Przekonują o tym losy idei "szklanych domów", którą Stefan Żeromski przedstawia w "Przedwiośniu" - najważniejszej swojej powieści. Skąd pisarz wziął ten pomysł i jak później chcieli korzystać z niego inni - o tym będzie traktował ten wykład.


Olga Boznańska

Anna Marciniak - KSIĄŻKA ARTYSTYCZNA INSPIROWANA MALARSTWEM OLGI BOZNAŃSKIEJ
Stwórzmy album portretów w stylu sławnej malarki

Na czym polegają warsztaty?

Olga Boznańska jako artystka zasłynęła głównie ze swoich bardzo charakterystycznych, pogłebionych psychologicznie portretów dorosłych oraz dzieci. W proponowanych warsztatach staramy się „przemycić" porcję wiedzy na temat sławnej patronki roku 2025, ale w formie kreatywnej zabawy.
We wstępie prezentuję uczestnikom reprodukcje znanych portretów i zadaje pytania prowokujące określenie charakterystycznych cech jej techniki i sposobu malowania. Pytam o emocje modeli pozujących do portretów. Czy są smutni, czy zamyśleni, kim zdaniem dzieci mogą być te osoby. Nie oceniamy, jedynie wyciągamy pewne wnioski. Ta obserwacja będzie pomocna w tworzeniu książki z portretami.

Na czym polegają warsztaty?

Dzieci podzielą się na pary: artysta i model. Każde dziecko będzie miało za zadanie stworzyć portret kolegi/koleżanki siedzącego vis a vis, ale w stylu naśladującym obrazy Olgi Boznańskiej. Zanim przystąpią do praktycznej części będą mieli za zadanie dowiedzieć się w jakim nastroju i humorze jest danego dnia ich mały model. Tworząc portret będą musieli oddać ten stan na swojej pracy. W kolejnym etapie wybierają najbardziej odpowiadającą im technikę: malowanie, wyklejanie, kolaż, wylepianie z modeliny, techniki łączone. Opcji będzie naprawdę sporo. Najważniejsze by ostateczny efekt najbardziej przypominał w mniemaniu dzieci typową dla znanej artystki, charakterystyczną aurę. W ostatnim etapie połączymy poszczególne portrety i stworzymy z nich swego rodzaju album. Na koniec dzieci będą kolejno otwierać krążący w ich kręgu album i opisywać kolejne portrety / po kolei, ale tak by nie opisywać pracy swojej ani kolegi z pary /. Skupimy się na nastroju portretów i tym czy kolorystyka i wybrana technika ma wpływ na postrzeganie pracy. Np. ciemne kolory i technika tempery połaczonej z kredką buduje aurę smutku a technika wyklejanki z modeliny i kolażu daje efekt radosci i ciepła. Na koniec dzieci wypowiedzą się na temat tego czy ich zdaniem w dzisiejszych czasach warto nadal malowac portrety i czy jest to lepsza opcja niż popularne zdjęcia i selfie. A jeśli tak/nie to dlaczego.

Aspekt dydaktyczny zajęć

Głównym celem jest przybliżenie postaci jednej z najwybitniejszych malarek w polskiej sztuce. W przystępnej formie dostosowanej do dzieci opowiadamy o jej życiu w Polsce i w Paryżu oraz o tym na czym polega praca profesjonalnego artysty malarza. Mali uczestnicy dowiedzą się czym jest portret, sztaluga, paleta malarska czy technika artystyczna, styl. Będziemy też mówić czemu dawniej malowano portrety i jak się to odbywało. Głównym, długofalowym celem jest wyrobienie w młodych ludziach poczucia estetyki, wrażliwości na piękno i radości z obcowania z prawdziwą sztuką.

Wymagania techniczne:

Sala ze stabilnymi stołami i krzesłami. Może być to sala lekcyjna

Materiały plastyczne: farby wodne akwarele, akryle, prasa kolorowa (do kolaży), kleje, kredki, materiały DIY sprzedawane w setach / koraliki, kordonki, naklejki i inne/, pojemniki na wodę, pędzelki, kolorowe filce, plastelina, liście, przybory do szycia, kolorowa mulina, taśma. Dobrej jakości kolorowe kartony
w większym formacie. Przybory do szycia i dziurkacz / musimy scalić powstały albumik /.

Czas trwania:

Około 3 godziny zegarowe lub więcej w zależności od życzenia organizatora.

Kto może wziąć udział w warsztatach:

Dzieci klas 0-4

Sławomir Koper - Wykład dotyczący postaci Boznańskiej.

Najważniejsze wątki:

Sztuka i samotność

  • problemy ze studiami plastycznymi w Krakowie
  • okres w Monachium i polska szkoła malarska nad Izerą
  • w poszukiwaniu własnej drogi i portret Paula Nauena
  • najważniejsze dzieła tego okresu i ich recepcja: Dziewczynka z chryzantemami, Bretonka, Słonecznik
  • nieudane narzeczeństwo z malarzem Józefem Czajkowskim
  • schyłek polskiego Monachium
  • w kręgach paryskiej bohemy
  • związek z architektem Franciszkiem Mączyńskim
  • największe sukcesy
  • tragedia samotności ostatnich lat
  • losy rozkradzionej spuścizny artystki

Jarosław Kamiński - Warsztaty o patronce: Historie zaklęte w obrazach O. Boznańskiej

IDEA

Olga Boznańska należy do największych polskich malarek. Jej obrazy niosą tajemnicę. A także historie. Co jeśli potraktować je jako inspirację i niemal detektywistyczną zagadkę dla wyobraźni młodych i starszych uczestników warsztatów? Takie też będzie główne zadanie warsztatów. Wymyślenie wciągających, niesamowitych, zaskakujących historii na podstawie 3 obrazów Olgi Boznańskiej.

Plan warsztatów.
  1. Opowieść o życiu i dziele malarki
  2. Przedstawienie 3 obrazów:
    1. Autoportret z japońską parasolką
    2. Dziewczyna z koszem jarzyn w ogrodzie
    3. Imieniny babuni
  3. Wspólna, inspirująca próba odczytania losów bohaterek.
  4. Krótka prezentacji zasad kreatywnego pisania (opowiadanie lub scenariusz)
  5. Indywidualna pracę z wyobraźnią.
  6. Wielki finał: wspólne czytanie prac uczestników warsztatów
ASPEKT DYDAKTYCZNY

Malujemy nie tylko pędzlami i farbami. Malujemy słowami. Rozwijamy wyobraźnię i ubogacamy słownictwo uczestników. Poznajemy zasady pisania kreatywnego. A najważniejsze – obrazy wielkiej malarki stają się naszą „osobistą sprawą" i osobistą historią.

DLA KOGO
  • Warsztaty dla Młodzieży i dorosłych
Niezbędne materiały
  • Papier, długopisy, tablety (do wyboru)
CZAS ZAJĘĆ
  • wersja podstawowa: 3-4 h
  • wersja rozbudowana 6h (3 +3)

Agnieszka Cybuła - Wykład dotyczący patronki.

Najważniejsze zagadnienia:

Olga Boznańska - malarka ciszy, ludzkich dusz i mgły, ale i kobieta wyprzedzająca swoje czasy.
Portret nieoczywisty najsłynniejszej polskiej portrecistki.


Antoni Słonimski

Agnieszka Cubała -Wykład dotyczący patrona.

Najważniejsze zagadnienia:

Antoni Słonimski - poeta zaangażowany. Jak wiersze wojenne  Antoniego Słonimskiego oraz jego działalność emigracyjna wpłynęły na kształtowanie się nastrojów społecznych żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego i ludności cywilnej, a także przyczyniły się do budowania pamięci o wojnie obronnej 1939 roku i Powstaniu Warszawskim?

Kazimierz Szymeczko - Wykład / warsztaty dotyczące patrona. „Dwa końce świata" – czyli o potrzebie piękna i niezniszczalności ludzkich marzeńna podstawie prozy fantastyczno – naukowej Antoniego Słonimskiego.

„Dwa końce świata" jako satyra na totalitaryzm, rojenia szalonych naukowców o panowaniu nad światem i odradzającej się woli życia i potrzebie piękna.

Przedwojenna powieść fantastyczna Antoniego Słonimskiego jako punkt wyjścia do dyskusji o ludzkich potrzebach i fascynacjach.

Temat wiodący: Antonii Słonimski „Dwa końce świata".

W uzupełnieniu życiorys artystyczny jubilata, ciekawostki, a także teksty Kazimierza Szymeczki o tematyce powiązanej z twórczością Jubilata.

Oferta dla szkół podstawowych , średnich i czytelników dorosłych, modyfikowana w zależności od potrzeb i wieku uczestników.

Wszystkie formy spotkań - warsztatów mogą być, na życzenie organizatora, modyfikowane i wzbogacane o inne elementy zawarte w ofercie i ustalone indywidualnie.

Sławomir Koper

Wersja dla młodzieży:
  • Antoni Słonimski jako członek grupy Pikador - pierwszego kabaretu poetyckiego w Polsce
  • parę anegdot z Pikadora (przyzwoitych - dla młodzieży)
  • Słonimski jako jeden ze skamandrytów
  • kilka uwag o skamandrytach - słynny stolik w Ziemiańskiej, fascynacja czytelników nowymi utworami poetyckimi - niezwykła moda na poezję
  • kulisy przyjaźni z Janem Lechoniem (kilka słów o snobizmie Lechonia, odcienie trudnej przyjaźni)
  • małżeństwo z Janiną Konarską (wersja przyzwoita)
  • Słonimski jako krytyk teatralny i felietonista
  • przyjaźń z Marią Morską (wersja przyzwoita)
  • emigracja i rozpad świata skamandrytów z powodów poglądów politycznych
  • powrót po wojnie do kraju i konflikt z byłym pikadorczykiem i skamandrytą Jarosławem Iwaszkiewiczem
  • opozycja w stylu PRL - czyli złośliwości pod adresem władzy i jednocześnie korzystanie z profitów przynależności do elity władzy
  • Dom Pracy Twórczej w Oborach i Słonimski (wersja przyzwoita)
  • Tragiczny wypadek i śmierć
  • Słonimski jako twórca nowego gatunku literackiego: Alfabetu na temat....
Wersja dla dorosłych
  • Antoni Słonimski jako członek grupy Pikador - pierwszego kabaretu poetyckiego w Polsce
  • parę anegdot z Pikadora
  • Słonimski jako jeden ze skamandrytów
  • kilka uwag o skamandrytach - słynny stolik w Ziemiańskiej, fascynacja czytelników nowymi utworami poetyckimi - niezwykła moda na poezję
  • kulisy przyjaźni z Janem Lechoniem (kilka słów o snobizmie Lechonia, odcienie trudnej przyjaźni)
  • małżeństwo z Janiną Konarską - jedno z dziwniejszych małżeństw tamtych czasów
  • Słonimski jako krytyk teatralny i felietonista
  • przyjaźń z Marią Morską (wielka miłość, która nie znalazła happy endu, chociaż była obustronna). Morska jako Muza i inspiratorka Słonimskiego.
  • emigracja i rozpad świata skamandrytów z powodów poglądów politycznych
  • powrót po wojnie do kraju i konflikt z byłym pikadorczykiem i skamandrytą Jarosławem Iwaszkiewiczem
  • opozycja w stylu PRL - czyli złośliwości pod adresem władzy i jednocześnie korzystanie z profitów przynależności do elity władzy
  • Dom Pracy Twórczej w Oborach i Słonimski - garść dość humorystycznych anegdot.
  • Tragiczny wypadek i śmierć
  • Słonimski jako twórca nowego gatunku literackiego: Alfabetu na temat....

Łukasz Modelski

  1. Antoni Słonimski, Skamandryci i literackie życie kawiarniane przedwojennej Warszawy. Ludzie, utwory, lokale, skandale.
  2. Olga Boznańska z Montparnasse i złote lata paryskich restauracji. Restauracje i kawiarnie były ośrodkami wymiany myśli, tworzenia sztuki, literatury i polityki. Najsłynniejsze z nich odwiedzała Olga Boznańska, która spędziła w Paryżu 40 lat.
  3. Koronacja Chrobrego i stół pierwszych Piastów. Co mógł jadać Bolesław Chrobry, co podawano na stole cesarskim?
  4. 1000-1025 – Niezwykłe ćwierćwiecze. Kim był Bolesław Chrobry? Bohater skandynawskich sag, cesarski brat, elektor Rzeszy czy może… cesarz? Czytamy kroniki, pieśni, świadectwa współczesnych.