Agnieszka Cubała | Kontrowersje dotyczące Powstania Warszawskiego

Z tematem zrywu stolicy związane są różnorodne kontrowersje, obejmujące nie tylko okoliczności podjęcia decyzji o rozpoczęciu walki, ale także kalkulację szans, odpowiedzialność za powstanie, jego ocenę i skutki, a nawet samą nazwę. O złożoności zagadnienia świadczy fakt, że spory na temat wydarzeń dziejących się kilkadziesiąt lat temu  nie ustały do dnia dzisiejszego i objęły także takie zagadnienia jak: pomniki, obchody kolejnych rocznic, prawo do zakładania opaski czy godne upamiętnienie kobiet zgwałconych i zamordowanych na Zieleniaku.

Przykładowe tematy sporów:

  • Nazwa (powstanie sierpniowe, bitwa warszawska, powstanie warszawskie)
  • Podjęcie decyzji o godzinie W (kto miał ją podjąć, a kto to faktycznie zrobił?)
  • Czy porównanie powstania do obrony Warszawy w roku 1939 jest zasadne?
  • Czy mogło dojść do spontanicznego wybuchu walk w mieście?
  •  - Jeśli powstanie pod względem politycznym było skierowane przeciw ZSRR, to dlaczego liczono na to, że Rosjanie nie zorientują się w tej intrydze i  przyjdą walczącym z pomocą?
  • Jaką wiedzą dysponowały władze emigracyjne na temat miejsca RP na arenie międzynarodowej? Co zostało zatajone przed krajem i dlaczego?
  • Powstanie białej i czarnej legendy powstania
  • Czy powstanie uchroniło nas od losu 17 republiki radzieckiej?
  • Pomniki poświęcone powstaniu warszawskiemu (pomnik Powstańców Warszawy, pomnik Małego Powstańca, sprawa pomnika mającego przypomnieć o dramacie kobiet zgwałconych i zamordowanych w bestialski sposób na Zieleniaku)
  • Czy słowa „warszawskie dzieci pójdziemy w bój” dotyczą faktycznie dzieci czy po prostu młodych ludzi?
  • Kobieca narracja Powstania (Dlaczego prawie wszyscy wiedzą kim był Tadeusz Komorowski, Leopold Okulicki, Tadeusz Pełczyński czy Antoni Chruściel, a mało kto potrafi odpowiedzieć na pytanie, jaką rolę odegrały wówczas Maria Wittekówna, Janina Karasiówna, Wanda Gertz czy Ludwika Łukaszewiczowa?)
  • Używanie feminatywów (powstanka, żołnierka), pod którymi absolutnie nie podpisują się uczestniczki powstania warszawskiego
  • Czy powstanie to temat jedynie warszawski i mazowiecki czy ogólnokrajowy  (uczestnicy powstania pochodzili z terenu całej II RP, a po wojnie wielu z nich przeniosło się na tzw. Ziemie Odzyskane, gdzie współtworzyli struktury polskiego państwa)